Żywotność żurawia wieżowego – ile wytrzymują i jak przedłużyć ich czas pracy?

Żurawie wieżowe to nieodłączny element krajobrazu budowlanego, bez którego trudno sobie wyobrazić wznoszenie wysokich konstrukcji. Te potężne maszyny, mimo swojej imponującej wytrzymałości, mają określoną żywotność, na którą wpływa wiele czynników. Zarówno producenci, jak i użytkownicy dążą do tego, aby maksymalnie wydłużyć czas pracy żurawia, zachowując jednocześnie jego pełną sprawność i bezpieczeństwo. Jak długo mogą pracować żurawie wieżowe? Co decyduje o ich żywotności i jak można ją przedłużyć? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.

Zakładana żywotność żurawi wieżowych

Żurawie wieżowe projektowane są z myślą o określonym czasie pracy, który teoretycznie wynosi około 15 lat. Jest to założenie oparte na normalnych warunkach eksploatacyjnych, w których urządzenie jest użytkowane zgodnie z wytycznymi producenta i regularnie serwisowane. W praktyce jednak, wiele zależy od tego, w jakim środowisku pracuje maszyna oraz jak intensywnie jest eksploatowana.

Normy obowiązujące przy projektowaniu żurawi (najnowsze urządzenia są obliczane według grupy EN 13001, a kwalifikuje się je do HC1/S2), zakładają określone obciążenia, które maszyna może przyjmować. Jednak żurawie pracujące w trudniejszych warunkach, gdzie intensywność pracy przekracza zakładane normy, mogą zużywać się szybciej. Ostateczny czas eksploatacji zależy w dużej mierze od stanu technicznego maszyny, który oceniają specjaliści.

Sprawdź naszą ofertę: Wynajem żurawi wieżowych

Stan techniczny żurawia – warunek dopuszczenia do pracy

Stan techniczny żurawia wieżowego jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego dalszej eksploatacji. W Polsce nadzór nad tymi maszynami sprawuje Urząd Dozoru Technicznego (UDT), który regularnie przeprowadza kontrole oraz badania okresowe. Każdy żuraw musi być poddany ocenie technicznej przed przystąpieniem do pracy, co dotyczy szczególnie żurawi wieżowych górnoobrotowych.

Decyzję o dopuszczeniu żurawia do pracy podejmują inspektorzy UDT, którzy oceniają m.in. stan konstrukcji, działanie mechanizmów oraz zgodność z normami bezpieczeństwa. Jeśli maszyna przechodzi te kontrole pozytywnie, może być eksploatowana dalej, nawet jeśli przekroczyła już pierwotnie zakładany czas żywotności. W przypadku stwierdzenia usterek lub niezgodności, urządzenie musi zostać wyłączone z użytku do momentu ich usunięcia.

Co wpływa na zużycie żurawi wieżowych?

Żurawie wieżowe, jak każde urządzenie mechaniczne, ulegają zużyciu w miarę upływu czasu. Na ten proces wpływa szereg czynników, które decydują o tempie degradacji maszyny. Jednym z kluczowych elementów jest intensywność eksploatacji. Żurawie pracujące na budowach, na których praca odbywa się w systemie 3-zmianowym, a więc przez całą dobę, poddawane są znacznie większemu obciążeniu niż te, które pracują np. tylko przez jedną zmianę. To sprawia, że maszyny te mogą zużywać się szybciej, niż wynika to z założeń projektowych.

Oprócz intensywności pracy, istotnym czynnikiem wpływającym na żywotność żurawia jest regularne serwisowanie i przeglądy techniczne. Regularne przeglądy należy wykonywać co 30 dni. Ich celem jest wykrywanie potencjalnych usterek, zanim staną się one zagrożeniem, a także wykonanie niezbędnych prac serwisowych. W przypadku wykrycia ewentualnych nieprawidłowości szybka reakcja może zapobiec poważniejszym uszkodzeniom, co bezpośrednio wpływa na wydłużenie żywotności urządzenia.

Sprawdź naszą ofertę: Sprzedaż żurawi wieżowych

Jak przedłużyć żywotność żurawi?

Aby zapewnić żurawiom wieżowym dłuższy czas pracy i minimalizować ryzyko awarii, należy przestrzegać kilku kluczowych zasad. Oto kilka dobrych praktyk, które pomogą przedłużyć żywotność maszyny:

• Regularne przeglądy techniczne – jak już wspomniano, przeglądy powinny być wykonywane co 30 dni. Pozwala to na wykrycie potencjalnych usterek na wczesnym etapie i podjęcie odpowiednich działań naprawczych.
• Serwisowanie urządzeń – regularny serwis żurawi (zgodnie z zaleceniami producenta, stopniem wykorzystania żurawia oraz obowiązującymi przepisami)  jest niezbędny do utrzymania żurawia w optymalnym stanie. Serwis wykonywany przez wykwalifikowanych techników zapewnia poprawne działanie wszystkich mechanizmów oraz pomaga zminimalizować ryzyko awarii.
• Stosowanie oryginalnych części zamiennych – zgodność zamienników z wytycznymi producenta jest nie tylko zalecana, ale również wymagana obowiązującymi przepisami. Używanie nieoryginalnych lub niskiej jakości części może prowadzić do szybszego zużycia żurawia, a także grozi niedopuszczeniem urządzenia do pracy.
• Odpowiednie warunki pracy – unikanie nadmiernego obciążenia maszyny oraz zapewnienie jej pracy w bezpiecznych warunkach (np. ochrona przed ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi) ma duży wpływ na trwałość urządzenia.
• Szkolenie operatorów – wykwalifikowany operator potrafi odpowiednio obchodzić się z maszyną, co znacząco wpływa na ograniczenie jej zużycia. Regularne szkolenia zapewniają, że osoby obsługujące żuraw mają aktualną wiedzę na temat jego eksploatacji.
• Monitorowanie stanu konstrukcji stalowej – w przypadku długotrwałej eksploatacji żurawia, należy zwrócić szczególną uwagę na stan konstrukcji stalowej, która z biegiem lat może ulec zmęczeniu.

Jak długo mogą pracować żurawie utrzymane w dobrym stanie?

Choć standardowo zakłada się, że żywotność żurawi wieżowych wynosi około 15 lat, w praktyce maszyny te mogą pracować znacznie dłużej. Żurawie renomowanych producentów, takich jak Liebherr i Potain, często osiągają wiek 30 lat lub więcej, pod warunkiem, że są odpowiednio utrzymywane. Kluczem do tak długiej eksploatacji jest regularne serwisowanie, stosowanie wysokiej jakości, oryginalnych części zamiennych oraz przeprowadzanie dokładnych kontroli technicznych.

Nie bez znaczenia jest tutaj także jakość samego procesu projektowania i produkcji. Żurawie wykonane z najwyższą precyzją i poddawane rygorystycznym testom są w stanie wytrzymać znacznie dłużej niż ich tańsze odpowiedniki. Trzeba jednak pamiętać, że nawet najlepiej utrzymany żuraw będzie podlegał procesowi zmęczenia materiału, co wymaga szczególnej uwagi na późniejszych etapach eksploatacji.